Erken Evre Pankreas Kanseri: Belirtiler, Tanı Yöntemleri ve Tedavi Seçenekleri

Pankreas kanseri, sindirim sisteminde yer alan ve hormon üretimi ile sindirim enzimlerinin salgılanmasından sorumlu olan pankreasta başlayan ciddi bir hastalıktır. Bu kanser türü genellikle sinsi seyirli olduğu için erken evrede tespit edilmesi zordur. Erken evre pankreas kanseri, tümörün yalnızca pankreas dokusu içinde bulunduğu ve henüz çevre organlara veya lenf bezlerine yayılmadığı dönemi ifade eder. Bu aşamada teşhis konulması, cerrahi müdahale şansını artırarak hastanın yaşam süresini uzatır ve tedavi başarısını ciddi ölçüde yükseltir.

Erken Evre Pankreas Kanseri Nedir?

Pankreasın hücreleri kontrolsüz şekilde büyümeye başladığında, zamanla tümör adı verilen anormal dokular oluşur. Erken evre pankreas kanseri genellikle evre 1A ve 1B olarak sınıflandırılır. Bu dönemde tümör 2–4 cm arasında değişen boyutlarda olabilir ve hâlâ pankreasın sınırları içindedir. Tümör çevredeki damar yapısına veya diğer organlara yayılmamıştır, bu da cerrahi tedaviye uygun olduğu anlamına gelir.

Pankreasın baş kısmında, gövdesinde veya kuyruğunda gelişen tümörlerin yeri, tedavi planını doğrudan etkiler. Bazı durumlarda tümör, safra kanallarına baskı yaparak sarılık gibi erken belirtiler oluşturabilir. Ancak çoğu vakada bu dönemde semptomlar hafif seyrettiğinden, hastalık genellikle tesadüfen yapılan görüntüleme testlerinde fark edilir.

Erken Evre Pankreas Kanseri Belirtileri

Erken evrede belirtiler genellikle belirsizdir ve başka sindirim sistemi rahatsızlıklarıyla karıştırılabilir. Yine de bazı uyarıcı işaretler dikkatle değerlendirilmelidir:

• Nedeni açıklanamayan kilo kaybı
  
• Hafif ama sürekli karın veya sırt ağrısı
  
• İştahsızlık, erken doyma hissi veya mide bulantısı
  
• İdrar renginde koyulaşma, dışkı renginde açılma
  
• Ciltte ve göz aklarında sararma (sarılık)
  
• Genel halsizlik ve yorgunluk hissi
  

Bu belirtiler, özellikle 50 yaş üzeri bireylerde ve sigara kullananlarda görüldüğünde erken teşhis açısından ciddiye alınmalıdır. Çünkü erken evrede fark edilen bir tümör, cerrahi olarak tamamen çıkarılabilir ve hastanın uzun süre kansersiz bir yaşam sürme ihtimali oldukça yüksektir.

Erken Evre Pankreas Kanserinde Tanı Nasıl Konulur?

Pankreas kanserinde tanı süreci dikkatli yürütülmelidir. Çünkü belirtiler genellikle genel sindirim şikâyetleriyle karışır. Doktor, öncelikle hastanın öyküsünü dinler ve fizik muayene yapar. Ardından tanıyı kesinleştirmek için aşağıdaki testler kullanılır:

• Kan testleri: Pankreas kanseri tanısında CA 19-9 tümör belirteci önemli bir göstergedir. Ancak tek başına tanı koymak için yeterli değildir; diğer testlerle birlikte değerlendirilir.
  
• Görüntüleme yöntemleri: Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) ve endoskopik ultrason (EUS) pankreasın detaylı biçimde incelenmesini sağlar. Bu yöntemlerle tümörün yeri, boyutu ve çevre dokulara yakınlığı tespit edilir.
  
• Biyopsi: Şüpheli dokudan ince iğne aspirasyon biyopsisi (FNA) yöntemiyle alınan örnek, mikroskop altında incelenir ve kesin tanı konur.
  

Bu testler sayesinde kanserin evresi belirlenir ve hastanın cerrahiye uygun olup olmadığı değerlendirilir. Erken evrede yapılan tanı, cerrahi başarı oranını %80’in üzerine çıkarabilir.

Erken Evre Pankreas Kanseri Tedavisi

Erken evrede tespit edilen pankreas kanserinde tedavi yaklaşımı çok yönlüdür ve genellikle cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi kombinasyonlarından oluşur.

• Cerrahi tedavi: En etkili yöntemdir. Tümörün bulunduğu bölgeye göre farklı cerrahi teknikler uygulanır. Örneğin, pankreas baş kısmındaki tümörler için “Whipple operasyonu” (pankreatikoduodenektomi) tercih edilir. Gövde veya kuyruk kısmındaki tümörlerde ise distal pankreatektomi uygulanabilir.
  
• Kemoterapi: Cerrahi sonrası tekrarlama riskini azaltmak için kullanılır. Bazı durumlarda cerrahi öncesi tümörün küçülmesi amacıyla da uygulanabilir.
  
• Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlarla kanser hücrelerinin yok edilmesini sağlar. Genellikle kemoterapiyle birlikte destekleyici tedavi olarak planlanır.
  

Tedavi sürecinde hastanın genel durumu, yaş faktörü, diğer sağlık sorunları ve genetik riskler de göz önünde bulundurulur. Ayrıca tedavi sırasında beslenme desteği büyük önem taşır; yüksek proteinli, lifli ve kolay sindirilebilir bir beslenme planı bağışıklığı güçlendirir.

Erken Teşhisin Hayati Önemi

Pankreas kanseri genellikle geç fark edildiği için, erken evrede tanı koymak hastalığın seyrini tamamen değiştirebilir. Erken teşhis konulan hastalarda cerrahiyle tam tedavi mümkünken, ileri evrede sadece yaşam süresini uzatıcı tedaviler uygulanabilir.

Düzenli sağlık kontrolleri, genetik yatkınlığı olan bireylerde (örneğin BRCA2 gen mutasyonu taşıyanlarda) tarama testlerinin yaptırılması, alkol ve sigara kullanımından uzak durmak, pankreas sağlığı için büyük fark yaratır. Ayrıca sağlıklı bir diyet, stresin azaltılması ve düzenli egzersiz, vücut direncini artırarak kanser riskini azaltabilir.

Erken evre pankreas kanseri, hastalığın yönetilebilir olduğu ve tedaviye yanıtın en yüksek olduğu aşamadır. Erken fark edilen bir tümör, cerrahi müdahale sayesinde tamamen ortadan kaldırılabilir ve hastaya uzun bir yaşam şansı tanır. Bu nedenle küçük belirtileri dahi göz ardı etmemek, risk faktörlerini tanımak ve düzenli kontrolleri aksatmamak büyük önem taşır. Daha fazla bilgi için Kürşat Karadayı’nın adresini ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca Instagram hesabından takip ederek gelişmeleri takip edebilirsiniz.